Bộ Nông nghiệp và Môi trường trân trọng cảm ơn Đề xuất của đồng chí Nguyễn Bá Vinh về đề xuất "Đưa khoa học công nghệ vào sản xuất khu vực miền núi"
- Việc ứng dụng KH&CN vào nông nghiệp sạch tại vùng miền núi được xác định là nhiệm vụ trọng tâm được định hướng tại: Nghị quyết số 57-NQ/TW; Quyết định số 569/2022/QĐ-TTg ngày 11/5/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030, trong đó ưu tiên ngành nông nghiệp; Quyết định 255/QĐ-TTg ngày 25/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025, đã xác định KH&CN là giải pháp then chốt để chuyển đổi cơ cấu sản xuất, nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.
- Quá trình triển khai, Bộ NN&MT, phối hợp với Bộ KH&CN và các địa phương, đã ban hành và tổ chức thực hiện đồng bộ các chương trình, đạt được những kết quả ban đầu trong việc cải thiện hạ tầng và ứng dụng công nghệ tại khu vực miền núi, Cụ thể như sau:
1. Chính sách và Đầu tư Hạ tầng Kỹ thuật:
- Về phát triển hệ thống thủy lợi và tưới tiêu, Bộ Nông nghiệp và MT đã triển khai chương trình phát triển thủy lợi và thủy sản, trong đó ưu tiên nguồn vốn đầu tư công để xây dựng và nâng cấp hệ thống tưới tiêu; ban hành tiêu chuẩn, quy trình kỹ thuật cho mô hình tưới tiết kiệm nước, tưới tự động (nhỏ giọt, phun sương) trên đất dốc. Kết quả đã hình thành nền tảng kiểm soát nước chính xác, hỗ trợ chuyển đổi sang canh tác hữu cơ. Tuy nhiên, hạn chế của chính sách và công nghệ này là chi phí lắp đặt ban đầu cao, cơ chế hỗ trợ trực tiếp từ ngân sách còn hạn chế, đòi hỏi vốn đối ứng lớn từ người dân/HTX.
- Về hạ tầng số, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang triển khai thực hiện nhiệm vụ tăng cường đầu tư và hoàn thiện hạ tầng số, thúc đẩy ứng dụng AI, IoT trong giám sát môi trường và Blockchain/mã QR trong truy xuất nguồn gốc nông sản sạch. Bộ đang triển khai xây dựng cơ sở dữ liệu lớn và các hệ thống giám sát thí điểm.
- Về hạ tầng Logistics nông sản, Bộ đã xây dựng Đề án Phát triển chế biến nông sản và Chương trình OCOP: Hỗ trợ kỹ thuật, vốn ưu đãi (tín dụng) và xúc tiến thương mại để khuyến khích đầu tư các cơ sở sơ chế, bảo quản (kho lạnh, nhà sấy) tại các vùng nguyên liệu sạch.
Kết quả đã có được nhiều sản phẩm chế biến sâu có giá trị cao, giảm tổn thất sau thu hoạch. Tuy nhiên, chưa thu hút được số lượng lớn doanh nghiệp lớn đầu tư vào khâu chế biến, bảo quản tại miền núi do chi phí vận hành và tính phân tán của vùng nguyên liệu.
2. Chính sách về Đầu tư Máy móc, Thiết bị và Công nghệ Giống
- Phát triển cơ giới hóa & thiết bị chuyên dùng, Bộ đã xây dựng chính sách hỗ trợ cơ giới hóa trong việc định hướng và hỗ trợ chuyển giao các thiết bị cơ giới nhỏ, đa năng, công suất thấp phù hợp với địa hình dốc. Đồng thời, thúc đẩy ứng dụng công nghệ chế biến sâu để nâng cao giá trị OCOP. Gia tăng tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu làm đất và chế biến. Tuy nhiên, cho đến nay, hiệu quả mới chỉ tập trung ở các mô hình sản xuất hàng hóa có tích tụ đất đai.
- Trong nghiên cứu và chuyển giao giống, Bộ đã phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ trong việc xây dựng các Chương trình KH&CN cấp Quốc gia và cấp Bộ: Tập trung vào việc lai tạo, phục tráng các giống cây trồng đặc sản, dược liệu có khả năng chống chịu cao, chịu được điều kiện khí hậu vùng cao, phục vụ mục tiêu nông nghiệp sạch (ít sử dụng hóa chất). Đã tạo được nhiều giống mới có năng suất cao, phù hợp với khí hậu miền núi đã được đưa vào sản xuất.
Bộ Nông nghiệp và Môi trưởng mong tác giả tiếp tục có những đề xuất sáng kiến phù hợp với Quyết định số 2266/QĐ-TTg ngày 14/10/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành quy trình xét chọn sáng kiến đột phá theo kế hoạch hành động chiến lược triển khai Nghị quyết số 57/TW.